,,Pies, czyli najlepszy przyjaciel człowieka.

1)O niedźwiedziach.

Niedźwiedziami określa się zwierzęta należące do rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae). Chociaż gatunków niedźwiedziowatych mamy obecnie na kuli ziemskiej osiem i są między nimi znaczące różnice, wszystkie są zwierzętami sporych rozmiarów (od kilkudziesięciu do nawet kilkaset kilogramów, w zależności od gatunku), masywnymi, o krótkiej szyi i wydłużonej głowie, ze szczątkowym ogonem oraz silnymi, niedługimi łapami. Niedźwiedzie zaliczamy do zwierząt wszystkożernych (z wyjątkiem niedźwiedzia polarnego, który jest mięsożerny oraz pandy wielkiej, która żywi się wyłącznie pokarmem roślinnym).
Jeśli mielibyśmy okazję przyjrzeć się niedźwiedziowi z bliska, naszą uwagę z pewnością przykuje mocne uzębienie. Duże siekacze, mocne kły i masywne trzonowce to zęby przystosowane do gryzienia, rozrywania i rozcierania każdego rodzaju pokarmu. Grozę budzą ogromne pazury, stworzone do walki i kopania w ziemi.

Charakterystyczną dla wszystkich niedźwiedzi jest jednolicie umaszczona (wyjątkiem będzie tutaj dwukolorowa, czarno - biała panda wielka), gruba, długa i gęsta sierść. To właśnie ona, w połączeniu z poczciwie wyglądającą parą stosunkowo niewielkich oczu oraz dużego, czarnego nosa, sprawiła, że niedźwiedzie już dawno zostały ukochanymi zwierzętami dzieci. Mimo, iż są to zwierzęta raczej niebezpieczne, pluszowy miś jest od pokoleń najlepszym przyjacielem każdego malucha. A niedźwiedź, nieświadomy sympatii, jaką darzony jest przez najmłodszych przedstawicieli gatunku Homo sapiens, nie szuka kontaktu z człowiekiem. Jeśli nie będzie niepokojony w swoim naturalnym środowisku, sam nie zaatakuje. Jeśli jednak czuje potrzeby zawalczenia o swoje terytorium, samicę, czy pożywienie, wykorzystuje całą gamę interesujących narzędzi. Doskonały węch, który jest najważniejszym niedźwiedzim zmysłem; umiejętność szybkiego biegania, pływania, czy wspinania się na drzewa; w razie potrzeby potrafią także działać w postawie dwunożnej, szczególnie, gdy w grę wchodzi wystraszenie przeciwnika.

Niedźwiedzie zamieszkują wszystkie kontynenty z wyjątkiem Afryki i Australii. Te żyjące w klimacie umiarkowanym lub zimnym, zapadają w tzw. sen zimowy. Jest to stan zbliżony do hibernacji, jednakże temperatura ciała zwierzęcia nie spada drastycznie, można je też łatwo obudzić. Sen u niedźwiedzia może trwać nawet pół roku, jednak na skutek wzrostu temperatury otoczenia może zostać przerwany. Podobnie, gdy nadejście zimy się opóźnia, niedźwiedzie nie spieszą się z wyborem miejsca zimowego odpoczynku.

Rozmnażanie niedźwiedzi nie jest sprawą bardzo prostą. Samica, w zależności od gatunków oraz innych czynników, rodzi 1-4 młodych co 1-4 lata. Śmiertelność młodych wynosi od 10 do nawet kilkudziesięciu procent. Niedźwiedziątka pozostają przy matce przez okres około trzech lat, po czym wybierają samotny tryb życia, nim osiągną dojrzałość płciową. Wówczas też łączą się w pary wyłącznie na okres potrzebny zapłodnieniu. Samce nie uczestniczą w wychowywaniu potomstwa.

Niedźwiedzie w swoim środowisku naturalnym dożywają nawet 25 lat, o ile uda im się przeżyć dzieciństwo, kiedy są najbardziej narażone na atak drapieżników oraz... innych niedźwiedzi. W niewoli odnotowano osobniki żyjące nawet 50 lat.

2) Najpopularniejszy niedźwiedź - Panda Wielka.

Panda wielka (Ailuropoda melanoleuca), nazywana czasami niedźwiedziem bambusowym (żywi się głównie pędami bambusa, stąd jej występowanie ograniczone jest do bambusowych lasów Chińskiej Republiki Ludowej) przez długi czas zaliczana była do rodziny szopowatych, jako daleki krewny pandy małej. Badania genetyczne wykazały jednak, iż zdecydowanie bliżej jest pandzie wielkiej do rodziny niedźwiedziowatych.

Panda wielka, chociaż występuje na stosunkowo niewielkim obszarze tylko jednego kontynentu, jest znana na całym świecie. Jej wizerunek stał się symbolem World Wildlife Fund, organizacji zajmującej się ochroną zagrożonych gatunków. Ponadto panda wielka jest bohaterem wielu animowanych filmów dla dzieci oraz książeczek, chyba każdy maluch na świecie kiedykolwiek posiadał pluszową maskotkę będące podobizną tego chińskiego niedźwiedzia. I chociaż panda wielka wzbudza tak dużą sympatię, jest gatunkiem zagrożonym wymarciem. Dzieje się tak, ponieważ coraz większe tereny jej naturalnego środowiska zamieniane są na pola uprawne. Podstawą diety pandy wielkiej (chociaż nie gardzi ona chociażby gryzoniami, czy jajkami ptaków) są pędy bambusa i nic nie jest w stanie go zastąpić - zwierzę to potrzebuje nawet kilkadziesiąt kilogramów liści tej rośliny dziennie. Stąd też gatunek ten zagrożony jest wymarciem - lasy bambusowe wskutek rabunkowej gospodarki człowieka, giną bezpowrotnie. Panda wielka traci w ten sposób źródło pożywienia, schronienie i środowisko rozrodu.

Rozmnażanie pandy wielkiej nie przebiega szybko - dojrzałość zyskuje ona w wieku 5-6 lat, przy czym okres godowy trwa tylko dwa miesięce w roku - od marca do maja. Ciąża trwa 97-163 dni, a w jej wyniku rodzi się najwyżej troje młodych, z których niemal zawsze przeżywa tylko jedno. Młoda panda rozstaje się z matką w wieku ok. 18 miesięcy, zatem samica jest w stanie rodzić i wychowywać młode w 2-3 letnich odstępach czasu. Dodatkowym zagrożeniem dla gatunku jest śmiertelność młodych pand, które dopiero odeszły od matki - bardzo często padają one łupem drapieżników. Dopiero w wieku ok. 3 lat panda jest już na tyle duża i silna, że przestaje mieć jakichkolwiek naturalnych wrogów z wyjątkiem... człowieka.

Mimo ogólnoświatowych akcji wciąż nie brakuje kłusowników zabijających pandy głównie ze względu na ich futro. Gęsta, czarno - biała sierść pandy wielkiej stworzona jest do kamuflażu w półcieniu bambusowych zarośli, jednak zawsze znajdą się ludzie, którzy zazdroszczą naturze jej funkcjonalności i piękna...

3) Niedźwiedzie ciekawostki. 

- Niedźwiedzie wyewoluowały z rodziny psowatych! Chociaż trudno w to uwierzyć, to właśnie rodzina naszych sympatycznych Azorków uważana jest za praprzodków pandy wielkiej, czy potężnego niedźwiedzia polarnego... Oczywiście pierwsze gatunki z rodziny psowatych znacznie różniły się od tych dzisiejszych!

- Niedźwiedź polarny, ze względu na to, iż znaczną część życia spędza na krach, zaliczany jest przez niektórych badaczy do ssaków morskich, obok takich gatunków, jak np. foki, czy delfiny!

- Najbardziej rozwiniętym zmysłem u wszystkich niedźwiedzi jest węch.

- Mimo, iż niedźwiedzie przynależą do drapieżników, ich dieta nie odbiega znacznie od... wegetariańskiej! Większość niedźwiedzi jest wszystkożerna, jednak w ich diecie przeważa pokarm pochodzenia roślinnego. Wyjątkiem jest tutaj niedźwiedź polarny, który żywi się niemal wyłącznie mięsem.

- Panda wielka przez długi czas zaliczana była do rodziny szopowatych, jako odległa ,,kuzynka” pandy małej, jednak szczegółowe badania genetyczne wykluczyły to pokrewieństwo, potwierdziły natomiast tezę o związku z rodziną niedźwiedziowatych.

- Mimo, iż niedźwiedź malajski zagrożony jest wyginięciem, wciąż urządzane są zawody sportowe (oczywiście nielegalne!) polegające na strzelaniu do tych zwierząt!

- Niedźwiedź brunatny najliczniej występuje na terenie Rumunii, gdzie żyje ok. 5500 osobników tego gatunku.

- Na przełomie XVI i XVII wieku w Europie istniały specjalne szkoły wyspecjalizowane w tresowaniu niedźwiedzi brunatnych tak, by zapewniały rozrywkę ludziom, np. w czasie festynów. Jedna z bardziej znanych, prowadzona przez Cyganów, nosiła żartobliwą nazwę Akademii Smorgońskiej. Stosowane tam metody nie były humanitarne, ocierały się niekiedy o okrucieństwo.

- Zielonkawa barwa futra niedźwiedzi polarnych żyjących w niewoli bierze się stąd, że sierść zwierzęcia stanowi idealne miejsce rozwoju dla... glonów. Na wolności, w naturalnym środowisku niedźwiedzia polarnego jest zbyt zimno, dlatego futro tych zwierząt jest niemal śnieżnobiałe.

- Futro niedźwiedzia polarnego nie jest białe, tylko przezroczyste. Tworzą je tysiące włosów wypełnionych powietrzem, które chronią go przed zimnem. Światło odbija się od futra, dając wrażenie, że jest białe. Skóra niedźwiedzia polarnego jest czarna, dzięki czemu pochłania promienie słoneczne, które ogrzewają jego ciało.

- Koncern Coca-Cola wykorzystuje wizerunek niedźwiedzia polarnego ukazując go wraz ze stadem pingwinów, mimo iż zwierzęta te żyją na przeciwległych półkulach!

- Mimo potężnych rozmiarów, niedźwiedź polarny jest zwierzęciem niezwykle wrażliwym. Łatwo zapada na choroby skórne i pasożytnicze. Często zaraża się od zjadanych przez siebie fok. Niedźwiedzie polarne są także wrażliwe na zanieczyszczenie środowiska, które powoduje u nich zaburzenia hormonalne, niszczy także system odpornościowy i zwiększa śmiertelność, zarówno u młodych, jak i u dorosłych osobników tego gatunku.

- Niedawno w Kambodży odkryto osobniki z gatunku niedźwiedzia himalajskiego o biało-czarnym kolorze futra. Był to ewenement, ponieważ zdecydowana większość przedstawicieli tego gatunku posiada futro czarne, ewentualnie brązowe.

                                    DZISIAJ BARDZIEJ NAUKOWO, ALE WIECEJ J